Onbereikbaar
Ieder mens is natuurlijk anders. Maar voor de meeste mensen zal gelden dat ongestoord kunnen genieten van vrije tijd belangrijk is. Dat niet alleen. Ook het ongestoord kunnen zorgen voor de kinderen. En het ongestoord kunnen ‘mantelzorgen’ is van belang. Als je steeds wordt gestoord door telefoon, mails, app’s en online meetings van het werk, dan veroorzaakt dat (extra) stress.
De vele mogelijkheden om op verschillende tijden werken maken onbereikbaar zijn lastiger. Enerzijds biedt het de ruimte om werk en privé met elkaar te combineren. Dat biedt veel voordelen. Zowel voor werknemers als voor werkgevers. Maar het nadeel daarvan is dat de ruimte voor volledige ontspanning daardoor ook steeds kleiner wordt. Werknemers zijn bijna altijd bereikbaar. Bovendien voelen veel werknemers de druk om ook in vrije tijd te reageren op werkberichten.
Corona
Corona heeft daar nog een schepje bovenop gedaan. Sinds de coronamaatregelen heeft het thuiswerken een enorme vlucht genomen. Meer dan 50% van de werkenden werkt(e) thuis. De grens tussen werk en privé is in die tijd voor velen nog verder vervaagd.
Niet alleen omdat het werk (soms letterlijk) de woonkamer inkomt. Maar ook omdat meer privé zaken tijdens werktijd geregeld moeten worden. Het verzorgen, les geven en entertainen van de kinderen bijvoorbeeld. De druk bij sommigen is daardoor nog groter geworden om gemiste werktijd te compenseren. In de avonden en in het weekend. En waarom ook niet. De sociale agenda is toch leeg.
Zie ook: HR business partner: ‘Thuiswerken met kinderen vergt flexibiliteit’
Ik heb gemerkt dat veel werkgevers juist in deze gekke tijden heel bewust omgaan met werkdruk. Werkgevers drukken hun werknemers juist nu op het hart om in het weekend écht weekend te houden. Werknemers krijgen online mindfullness en yoga aangeboden. Werknemers wordt gestimuleerd vakantie te nemen. En steeds meer werkgevers en leidinggevenden mailen ’s avonds of in het weekend met ‘uitgesteld verzenden’.
Maar je hoort natuurlijk ook verhalen van werkgevers die juist nu verwachten dat hun werknemers altijd bereikbaar zijn. Soms ook begrijpelijk omdat het bij sommige werkgevers echt crisis is. Áls er dan een klus te doen is, dan verwacht ‘de baas’ ook alle hens aan dek. Begrijpelijk en ook niet zo erg. Mits het geen structureel karakter krijgt.
Recht om onbereikbaar te zijn
Al met al een belangrijk onderwerp. Een onderwerp waar werkgevers bewust mee aan de slag moeten. Maar ook een onderwerp waar werknemers zich van bewust moeten zijn. Maar om er nou meteen een wettelijke plicht van te maken. Schiet dat zijn doel niet voorbij?
PvdA Tweede Kamerlid en oud vakbondsman Gijs van Dijk denkt daar anders over. Hij heeft een initiatiefwetsvoorstel ingediend. De beoogde inwerkingtreding van dit wetsvoorstel is 1 januari 2022. De bedoeling is dat dan binnen een jaar na de inwerkingtreding moet aan de bepalingen in de wet moet zijn voldaan. Hij wil werkgevers daarmee wettelijk verplichten om met hun werknemers te praten over bereikbaar- en onbereikbaar zijn buiten werktijd. Van Dijk wil dat die verplichting in de Arbeidsomstandighedenwet komt.
De bedoeling is volgens Van Dijk niet dat werkgevers worden gestraft als ze buiten werktijd een mailtje sturen. De bedoeling is dat ze worden gedwongen tot een gesprek. Ongeacht de inhoud of uitkomst van dat gesprek. Als werkgevers niet kunnen aantonen dat ze het gesprek hebben gevoerd, kunnen ze wél worden gestraft.
Is dat nou nodig? Ik denk van niet. Ik denk ook niet dat het veel nut heeft. Misschien zelfs in tegendeel. Een werkgever die bewust beleid voert maar een ‘gesprek’ niet kan aantonen kan beboet worden. Een werkgever die voor de vorm het onderwerp op een agenda heeft gezet niet. Zo lang je je administratie op orde hebt, is het goed…
