Er is een vergrootte kans op een burn-out wanneer er sprake is van::
- Een verstoorde balans op het werk
- Een verstoorde balans in de privé situatie (of een verstoorde werk-privé balans)
- Bepaalde persoonskenmerken (perfectionisme, hoog verantwoordelijkheidsgevoel, etc.)
Om op die verstoring op de werkvloer in te gaan, is het handig om de balans in kaart te brengen. De balans tussen taakeisen en regelmogelijkheden op het werk bepalen hoeveel stress werknemers ervaren. Zo laat het werkdrukmodel, ontwikkeld door TNO, zien dat zware taakeisen en weinig regelmogelijkheden een goed recept zijn voor stress. Bepaalde buffers kunnen de omstandigheden enigszins verzachten. Laten we deze termen eens onder de loep nemen en verduidelijken. Dit helpt organisaties om preventief en curatief aan de slag te gaan met burn-out op de werkvloer.
Taakeisen
Taakeisen zijn eisen die aan de medewerker worden gesteld. Deze eisen zijn op te splitsen in werkcontext en werkinhoud.
Een werkcontext die stress veroorzaakt is een context waarin taken onduidelijk zijn of vaak veranderen. Ook taakonderbrekingen of onduidelijkheid bij de medewerker rondom de rol of verantwoordelijkheden, wordt als stressvol ervaren. De organisatiecultuur en de manier van leidinggeven heeft impact op deze werkcontext.
De werkinhoud kan ook stress opleveren. Dit gebeurt bijvoorbeeld als er tijdsdruk is, in combinatie met een grote hoeveelheid werk. Ook hoge kwaliteitseisen of een hoge moeilijkheidsgraad van het werk veroorzaakt spanning. Net zoals werk dat een hoge mate van emotionele belasting met zich meebrengt. Denk hierbij aan het werken in de zorg.
Regelmogelijkheden
Regelmogelijkheden geven een stukje vrijheid van het invullen van iemands taken. Wanneer u voldoende regelmogelijkheden heeft, kan dit een tegenhanger zijn van stress verhogende taakeisen. Zo kan autonomie of tijdsautonomie een belangrijke rol spelen om stress te verminderen. Net als functionele steun van een leidinggevende of collega of participatie in de besluitvorming.
Buffers
Buffers die de werkstress verlagen en ingezet kunnen worden om op termijn een burn-out te voorkomen, zijn sociale steun van leidinggevende en collega’s. Daarnaast zijn ontwikkelmogelijkheden en herstelmogelijkheden van groot belang. Door de juiste ontwikkeling, blijft de medewerker capabel om zijn of haar functie goed uit te kunnen oefenen. Herstelmogelijkheden zijn van belang om een stressvolle baan op termijn vol te houden. Met de stress an sich is niets mis namelijk, mits we er maar goed mee omgaan en goed blijven doseren. Last but not least; geef medewerkers voldoende waardering. Dit hoeft niet altijd in keiharde euro’s, maar dit kan met een simpel compliment. Uit onderzoek blijkt telkens weer dat erkenning en waardering enorm belangrijk zijn.
7 concrete tips in de praktijk
Wat kunt u vanuit de organisatie doen om stress te verminderen en de kans op een burn-out te verlagen?
- Zorg dat taken en verantwoordelijkheden helder zijn. Check dit ook consequent, bijvoorbeeld in bilaterale gesprekken.
- Maak medewerkers bewust van de consequenties van taakonderbrekingen en laat ze hierin zelf verantwoordelijkheid/maatregelen nemen.
- Geef medewerkers, waar mogelijk, de ruimte om taken op hun manier te doen of in de volgorde die voor hun het best werkt.
- Geef steun aan de medewerker en laat medewerker indien mogelijk participeren in de besluitvorming. Dit verhoogt tevens hun commitment.
- Zorg samen met de medewerker dat hij of zij voldoende ontwikkelt om het werk goed uit te kunnen voeren.
- Zorg voor voldoende herstelmomenten. Dit is uiteraard een gedeelde verantwoordelijkheid met de medewerker. Thuis dient ook voldoende hersteltijd ingebouwd te worden.
- Zorg voor momenten om erkenning en waardering uit te spreken. Vier successen, neem voldoende rust zodat er vervolgens weer met elkaar geknald kan worden.
Lees hier meer artikelen in het thema Arbo.
Bron: Shutterstock
