Hoe gaat een ziekenhuis om met een tweede coronagolf? Tijdens de eerste coronacrisis kreeg het Jeroen Bosch Ziekenhuis het extreem druk. Carnaval was nog niet afgelopen of de eerste besmette patiënt meldde zich eind februari al. De intensive care-afdeling draaide overuren. Tijdelijk gold een bezoekverbod en veel andere afdelingen waren gesloten. Voor Manager P&O Marie-José Frederiks en haar team (55 medewerkers) een enerverende en leerzame ervaring.
Wat zijn de lessen die je hebt geleerd?
‘We werkten toen snel, ad hoc en soms ook chaotisch, omdat we werden overvallen door het grote aantal besmettingen. Er dreigde een tekort aan beschermingsmiddelen, we hadden nog weinig kennis van het virus en er was veel personeel nodig. Met zijn allen zetten we er de schouders onder. Dat gaf een groot saamhorigheidsgevoel, maar we zijn nu beter georganiseerd. Ons corona-alarmteam heeft de scenario’s klaarliggen: bij zo veel besmettingen richten we die en die afdeling in.
‘Dit keer heeft onze HR-afdeling ook geïnventariseerd wie waar wil werken in welke rol. Zo willen we voorkomen dat we andere vormen van zorg moeten terugdraaien, omdat alle capaciteit nodig is voor de ic- en corona-afdeling. Dat heeft invloed gehad op de ernst van een aantal aandoeningen. Er waren bijvoorbeeld meer amputaties in Brabantse en Limburgse ziekenhuizen, zoals laatst in het nieuws kwam.’
Je besteedde veel aandacht aan de nazorg voor medische teams. Heeft dat geholpen?
‘Begin maart hebben we een ‘mental support team’ opgezet met bedrijfsmaatschappelijk werkers, klinisch psychologen en de geestelijke verzorger. Zij waren erbij als medische teams hun dienst nabespraken. Medewerkers konden ter plekke hun verhaal doen. We hadden ook een telefoonnummer dat ze dag en nacht konden bellen. Dat heeft zeker geholpen. Vooral op het hoogtepunt van de crisis, toen we patiënten opnamen die de volgende dag al overleden. Onze mensen zijn veel gewend, maar deze heftige situatie maakte veel indruk. Bij bedrijfsmaatschappelijk werk komen nog steeds medewerkers met psychische klachten, maar niet meer dan anders.’
Het AD berichtte laatst over powernaps in jullie ziekenhuis. Helpen die om het vol te houden?
‘Ons hoofd Intensive Care Jo van Brussel is bezig met een onderzoek naar werken in de nacht. Dat is niet gezond, maar goede voeding en korte slaapjes houden mensen alerter en fitter. Op de ic-afdeling staat een stoel die eruitziet als een cocon. Je kunt je er met een koptelefoon op afzonderen. Op andere afdelingen hebben we bedden waar collega’s zich even kunnen terugtrekken. Andere ziekenhuizen volgen ons daarin.’
Hoe hoog was het verzuim tijdens de coronacrisis?
‘Mede dankzij de extra aandacht van ons hoofd IC voor zijn team is het verzuim daar extreem laag: 1 tot 2 procent. Als ziekenhuis scoren we gemiddeld 5,5 procent, niet hoog voor onze sector. Op het hoogtepunt van de coronacrisis kwamen we op 7 procent. Er zijn medewerkers (we houden niet bij hoeveel) besmet geraakt, maar gelukkig is niemand aan corona overleden.’
Wat zou je als ziekenhuis anders doen bij een tweede coronagolf?
‘Tijdens een peiling bij onze medewerkers kwamen we achter een groot verschil tussen de groep die in het ziekenhuis werkte en de groep die thuisbleef. Bijvoorbeeld vanwege gezondheidsrisico’s of omdat hun werk tijdelijk was vervallen en zij niet op een andere plek konden werken. De mensen thuis vonden het zwaarder dan de collega’s die volop werden ingezet voor corona. Ze voelden zich minder nuttig en betrokken. Voor ons een les dat we tijdens een tweede coronagolf meer moeite moeten doen om de collega’s thuis aangehaakt te houden.’
Hoe zie je de rol van HR tijdens zo’n crisis?
‘Wij zijn ondersteunend, maar we nemen ook de temperatuur op in de organisatie. Houden de mensen aan het bed het vol? Toen er een tekort aan beschermingsmiddelen dreigde, stonden we voor de moeilijke beslissing wie voorrang kreeg: de ziekenhuismedewerkers of de bezoekers. Ik heb er slecht van geslapen, het voelde als een enorme verantwoordelijkheid. We besloten dat medewerkers voor gaan, omdat zij veilig moeten kunnen werken. Gelukkig kreeg onze afdeling Inkoop op tijd beschermingsmateriaal.’
Wat staat er nog op je wensenlijstje?
‘We hebben geleerd dat we de personeelsplanning het best centraal kunnen regelen. Het kost te veel tijd om de juiste mensen op de juiste plaats te krijgen als elke afdeling haar eigen planning maakt. Daarom zijn we aan het opzetten dat medewerkers hun eigen rooster kunnen invullen in een centraal systeem. In crisistijd moeten we overzicht hebben.’
Steeds meer zorginstellingen hebben te maken met specifieke HR-vragen en -uitdagingen en dat vraagt natuurlijk om een specifieke expertise. Daarom hebben we XpertHR Zorg ontwikkeld. Lees hier alles over XpertHR Zorg.
(Foto: ANP/Wim Hollemans)