Wat houdt de ketenregeling in?
De ketenregeling is een wettelijke regeling die bepaalt hoeveel tijdelijke arbeidscontracten je achter elkaar met een werknemer kunt sluiten, voordat er automatisch een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd ontstaat. De regeling zorgt ervoor dat een werknemer niet eindeloos flexibel wordt ingezet en in onzekerheid verkeert over de verlenging van zijn dienstverband.
Aantal tijdelijke arbeidscontracten: twee maxim
De ketenregeling kent twee maxima. Allereerst mag je maximaal drie tijdelijke arbeidscontracten achter elkaar sluiten met een werknemer. Het vierde tijdelijke arbeidscontract is automatisch een vast arbeidscontract. Zit er een tussenpoos van meer dan zes maanden tussen de verschillende tijdelijke arbeidsovereenkomsten? Dan wordt de keten doorbroken en begint de telling opnieuw.
Daarnaast mag je in drie jaar tijd maximaal drie tijdelijke arbeidscontracten sluiten met een werknemer. Na die drie jaar ontstaat ook automatisch een vast arbeidscontract. Zit er een tussenpoos van minder dan zes maanden tussen de arbeidscontracten, dan telt de tussenpoos mee voor de berekening van deze termijn. Is er een tussenpoos van meer dan zes maanden, dan gaat de keten opnieuw lopen.
Wat zijn de ‘uitzonderingen’ op de ketenregeling?
De ketenregeling bevat een aantal uitzonderingen. Zo is de ketenregeling niet van toepassing op contracten met werknemers die jonger dan 18 jaar zijn én gemiddeld maximaal 12 uur per week werken.
Invalkrachten die invallen voor zieke leerkrachten, vallen ook niet onder de regeling. Zij vallen vaak maar een paar dagen in en dan zou te snel een vast arbeidscontract ontstaan. Voor leerkrachten die ‘gewoon’ tijdelijke arbeidscontracten hebben en niet invallen wegens ziekte, geldt de ketenregeling wel.
Het is ook mogelijk om één lang tijdelijk arbeidscontract te sluiten, dat langer duurt dan de maximale periode voor de keten van 3 jaar. Je mag dus één tijdelijk arbeidscontract sluiten van vijf jaar. Het is zelfs toegestaan om dit contract daarna eenmalig met drie maanden te verlengen.
Afwijking van de ketenregeling in een cao
Bij cao wordt ook regelmatig afgeweken van de ketenregeling. In een cao kan bijvoorbeeld staan dat niet maximaal drie, maar maximaal zes tijdelijke contracten mogen worden gesloten.
In geval van zogenaamd ‘tijdelijk terugkerend werk’ kan de tussenpoos in de cao verkort zijn tot drie maanden. Het gaat dan om werk dat maar negen maanden per jaar door dezelfde persoon kan worden gedaan. Denk aan seizoenswerk in de agrarische of de culturele sector.
Bij cao kan zelfs de hele ketenregeling buiten toepassing zijn verklaard. Dat kan alleen voor bepaalde functies in een bedrijfstak die door de minister is aangewezen. Het gaat dan om bedrijfstakken waar uitsluitend met tijdelijke contracten kan worden gewerkt, zoals in het betaald voetbal.
In XpertHR vind je als abonnee een cao-databank met meer dan 2000 cao’s, waarin je eenvoudig kunt checken welke uitzonderingen op de ketenregeling gelden in jouw sector. Lees hier meer over XpertHR.
Telt een uitzendcontract mee voor de ketenregeling?
De ketenregeling geldt voor uitzendkrachten pas nadat zij 26 weken hebben gewerkt. Deze termijn van 26 weken kan bij cao zijn verlengd tot maximaal 78 weken. Voor uitzendkrachten geldt de ABU-cao of de NBBU-cao. Deze cao’s werken met een fasensysteem.
De ketenregeling in de ABU-cao
De ABU-cao kent drie fasen: A, B en C.
In fase A geldt de ketenregeling niet. De ABU-cao maakt gebruik van de mogelijkheid om deze periode te verlengen tot 78 weken.
In fase B geldt de ketenregeling wel. De cao maakt gebruik van de mogelijkheid om de regeling uit te breiden. Daardoor mag je in deze fase maximaal zes arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd overeenkomen. Daarnaast mag je tijdelijke overeenkomsten sluiten in een totale periode van maximaal vier jaar. Is er een tussenpoos van meer dan zes maanden, dan gaat de keten opnieuw lopen.
In fase C is sprake van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
De ketenregeling in de NBBU-cao
De NBBU-cao kent vier fasen: 1, 2, 3 en 4.
Fase 1 duurt maximaal 26 weken. In deze periode geldt de ketenregeling niet en mag een uitzendbeding overeengekomen worden.
Fase 2 duurt maximaal 52 weken. Dit is de verlenging van de wettelijke regeling die bij cao is toegestaan. In deze periode geldt de regeling daarom ook niet en mag eveneens een uitzendbeding overeengekomen worden.
In fase 3 geldt de ketenregeling wel. De cao maakt gebruik van de mogelijkheid om de regeling uit te breiden. Daardoor mogen in deze fasen maximaal zes arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd worden overeengekomen en mag maximaal een totale periode van vier jaar tijdelijke contracten worden aangegaan. Als sprake is van een tussenpoos van meer dan zes maanden, gaat de keten opnieuw lopen.
In fase 4 is sprake van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
Geldt de ketenregeling bij detachering?
Bij detachering wordt vaak een vast of tijdelijk dienstverband met het detacheringsbureau aangegaan. Voor de tijdelijke detacheringsovereenkomsten geldt de wettelijke ketenregeling gewoon.
Telt een BBL-overeenkomst mee voor de ketenregeling?
Contracten die zijn aangegaan voor de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) tellen niet mee voor de ketenbepaling.
Daarnaast kan bij cao zijn bepaald dat de ketenregeling (gedeeltelijk) niet geldt voor bepaalde arbeidsovereenkomsten die zijn aangegaan voor de educatie van de werknemer.
Telt een stage mee voor de ketenregeling?
De wettelijke ketenregeling geldt in beginsel gewoon voor andere stageovereenkomsten dan die voor een BBL-traject. Het is dan wel belangrijk dat een stageovereenkomst een echte arbeidsovereenkomst is. Als het primaire doel van de werkzaamheden is om ‘bij te dragen aan het primaire doel van de onderneming’, dan is sprake van een arbeidsovereenkomst. Is het doel vooral het uitbreiden van eigen kennis en ervaring voor de stagiair, mede met het oog op voltooiing van de opleiding, dan is geen sprake van een arbeidsovereenkomst. Rechters kunnen hier overigens verschillend over oordelen, dus het is raadzaam om hier goed naar te kijken als je een stageovereenkomst sluit. Als abonnee vind je in XpertHR verschillende voorbeelden van stageovereenkomsten.
Hoe zit het met de ketenregeling na doorwerken bij AOW?
Voor AOW-gerechtigde werknemers geldt een aangepaste ketenregeling. De totale duur van de keten is maximaal vier jaar (in plaats van drie jaar). Het maximale aantal tijdelijke contracten dat in een keten mag worden afgesloten is zes (in plaats van drie).
De telling begint pas bij de eerste tijdelijke arbeidsovereenkomst die na het bereiken van de AOW-leeftijd is gesloten. De periodes tussen de tijdelijke contracten die zes maanden of korter duren tellen mee. Bij een tussenperiode van meer dan zes maanden gaat er een nieuwe keten contracten lopen.
Foto: Shutterstock