Wat zijn de belangrijkste HR-thema’s in 2021? Arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen, organisatiefuturoloog Arjen Banach en product director Wieneke Brandt van XpertHR geven voor een groot deel andere HR-thema’s aan dan hun voorgangers in september. Drie deskundigen op het gebied van personeelsbeleid noemden vlak voor Prinsjesdag: thuiswerken, verschuivingen op de arbeidsmarkt en loopbaanondersteuning.
Bedrijfscultuur
‘De meeste mensen zullen zeggen dat ‘verbinding’ hét HR-thema van 2021 wordt’, zegt Arjen Banach. ‘Nu we merendeels op afstand blijven werken, staat het gevoel van saamhorigheid inderdaad onder druk. Maar ik zou een stap hoger willen gaan. Volgens mij wordt het overkoepelende thema: het versterken van de bedrijfscultuur. Ik zie het als een taak voor HR om daar – meer dan ooit – actie in te ondernemen. Hoe gaan we met elkaar om, wat zijn de ongeschreven regels, wat draagt een organisatie uit?’
Voor bijna elke thuiswerker is het volgens de organisatiefuturoloog moeilijk om aangesloten te blijven. Maar nieuwe collega’s vinden het vaak nog lastiger. Hij ziet het aan zijn vriendin die pas een andere baan heeft gekregen. Ze voelt zich een beetje verloren nu ze vanuit huis haar weg moet vinden. Als ze niet genoeg steun krijgt vanuit de organisatie, is de kans des te groter dat ze snel weer vertrekt.
Een ‘buddy’ zou volgens Arjen Banach al helpen. ‘Net als een leidinggevende die elke week contact houdt en na een paar maanden vraagt wat hun is opgevallen in hun nieuwe bedrijf. Dan voelen nieuwelingen zich serieus genomen en het bedrijf krijgt feedback van mensen met een frisse blik.’
‘Ben je vandaag al buiten geweest?’
Wieneke Brandt
Werkgeluk
‘Ben je vandaag al buiten geweest?’ Die vraag stelt Wieneke Brandt regelmatig op de groepsapp. Met haar team heeft ze een ‘wandelchallenge’ afgesproken: elke dag vijfduizend stappen zetten in het daglicht. ‘Ze hoeven zich er niet bezwaard om te voelen wanneer ze dat in werktijd doen. Het is ook in het belang van de werkgever dat ze fris en vitaal blijven, als ze de hele dag achter hun computer zitten.’
Werkplezier blijft in 2021 een aandachtspunt, voorspelt de product director. Dat ziet ze terug in een onderzoek dat XpertHR uitvoerde onder ruim achthonderd HR-professionals. ‘De betrokkenheid en motivatie van medewerkers is een zorg die leeft bij veel van onze klanten. Organisaties zoeken naar manieren hoe ze hierin kunnen ondersteunen. ‘Hoe we dat zelf doen? Er is door XpertHR Global een ‘Employee Engagement Champion’ benoemd. Deze werknemer is vrijgemaakt om het werkplezier en het welzijn van de medewerkers te bevorderen. Dat kan door middel van thuisworkshops, strandwandelingen met het team of kleine attenties. We hebben wekelijks al een koffieroulette, waar we online worden gekoppeld aan iemand van een andere afdeling. Zo’n kwartiertje kost niets, maar het levert kennisuitwisseling en leuke ideeën op.’
Reorganisaties
‘Ik hoor niet alleen dat bedrijven door de coronacrisis moeten inkrimpen’, zegt Maarten van Gelderen. ‘Er zijn er ook die hun koers moeten verleggen. Ze gaan dan andere activiteiten ontwikkelen die ook nieuwe vaardigheden van medewerkers vragen.’ Dat geldt bijvoorbeeld voor de reis- en toerismebranche en voor de retail, nu online-winkelen nog populairder wordt. De arbeidsrechtadvocaat raadt HR aan zich tijdig te verdiepen in om- en bijscholingsmogelijkheden voor het personeel. In het kader van ‘NL leert door’ heeft de overheid daar subsidie voor beschikbaar gesteld.
Van Gelderen verwacht tot midden volgend jaar nog een groot aantal reorganisaties. Van de HR-directeuren die hij daarover spreekt, hoort hij dat er niet altijd geld is voor een transitievergoeding – ‘laat staan voor outplacement’. Hij raadt bedrijven aan ontslagprocedures zo zorgvuldig en menselijk mogelijk te laten verlopen. ‘Als medewerkers zich respectvol behandeld voelen, zijn ze ook een betere ambassadeur voor je bedrijf. Zodra de economie aantrekt, kun je ze gemakkelijker terugvragen.’
‘Verborgen verzuim uit zich in productiviteitsverlies en gelatenheid’
Arjen Banach
Verzuim
‘Ik verwacht meer verborgen verzuim bij thuiswerkers’, zegt Arjen Banach. ‘Dat uit zich niet in ziekmelding of uitval, maar in productiviteitsverlies en gelatenheid. Het komende jaar lijkt het me een taak voor personeelszaken om de vinger aan de pols te houden. Bijvoorbeeld door via een app te peilen hoe iedereen ervoor staat. Maar leidinggevenden moeten er ook van doordrongen blijven hoe belangrijk persoonlijke gesprekken met hun medewerkers zijn.’
Ook uit het XpertHR-onderzoek blijkt dat (verborgen) verzuim een aandachtspunt is. Brandt: ‘Bijna een derde van de respondenten merkt dat het ziekteverzuim is gestegen sinds de aangescherpte coronamaatregelen. Er zijn meer zieken door corona, maar medewerkers melden zich ook sneller ziek omdat ze alerter zijn op klachten.’
Brandt is het met Banach eens dat regelmatig contact cruciaal is. Zij had laatst een jonge collega die een maand uit de running was vanwege corona. ‘We hebben haar een hart onder de riem gestoken met apps, bloemen en een stapel tijdschriften.’ Om zicht te houden op de motivatie van haar teamleden, stelt de product director geregeld een vraag via Whatsapp. Bijvoorbeeld of zij hun werkgever zouden aanraden bij familie en vrienden.
Nieuw HR-thema in 2021: het vaccin
In 2021 zal HR ook te maken krijgen met dilemma’s rond het nieuwe vaccin, voorziet Maarten van Gelderen. Moeten organisaties loon doorbetalen als werknemers dat weigeren, maar vanwege (milde) klachten toch in thuisquarantaine gaan? Hij sprak laatst een werkgever die zich zorgen maakte om een jonge, nieuwe medewerker. De man was al twee keer een week thuisgebleven vanwege een loopneus. De derde keer raadde de werkgever hem aan zich te laten testen, maar om onduidelijke redenen wilde de man dat niet.
‘Ik heb de werkgever aangeraden hem aan te spreken op zijn redelijkheid. Hij verwacht immers wel dat hij krijgt doorbetaald als hij thuis zit. Als dit niet werkt, zou je de werknemer kunnen laten oproepen bij de bedrijfsarts. Maar iemand dwingen een coronatest te ondergaan, kan niet. Wel zou je kunnen overwegen het loon van een hardnekkige weigeraar tijdelijk te stoppen, maar ook daarmee moet je voorzichtig te werk gaan.’
Van Gelderen raadt HR aan zich maar vast voor te bereiden: ‘De vraag hoe werkgevers moeten omgaan met vaccin-weigeraars zal actueel worden in 2021.’
XpertHR: jouw kennispartner in HR-vraagstukken
Altijd snel en betrouwbaar antwoord op al je HR-vragen? Met XpertHR optimaliseer je jouw werkproces met kennisdocumenten, praktische tools, praktijkcases, checklists, voorbeelddocumenten en meer. Met alle informatie op één plek ben je altijd up-to-date. Benieuwd wat XpertHR voor jouw organisatie kan betekenen? Vraag gratis en vrijblijvend een demo aan.
