De Amerikaanse bank Goldman Sachs kende jarenlang een prachtige slogan: ‘Integriteit en eerlijkheid zitten in het hart van onze onderneming.’ Tot een grote fraudezaak rond 2008 het tegenovergestelde liet zien. Goldman Sachs was niet geloofwaardig meer.
In een zoom-gesprek – met puppy Jack als beweeglijke toehoorder – geeft Eveliese Luiting dit voorbeeld van een falende organisatiecultuur. Samen met Kristel Moedt wil ze deelnemers aan het XpertHR-webinar inspireren de organisatiecultuur voortdurend levend te houden. Als de directie van Goldman Sachs tijdig had ingezien dat de bank niet meer integer en eerlijk zakendeed, was het waarschijnlijk nooit zo fout gegaan.
Eveliese Luiting en Kristel Moedt adviseren jonge, snelgroeiende bedrijven sinds 2019 op het gebied van personeel en cultuur. Omdat die doelgroep voortdurend blijft innoveren, zijn traditionele HR-strategieën niet meer van toepassing. In (online)trainingen, podcasts, coaching en lezingen benadrukken de People & Culture-experts het belang van een stevige organisatiecultuur.
Kristel Moedt: ‘Veel managementteams laten het erbij als ze op de hei hebben vastgesteld wat de kernwaarden van hun bedrijf zijn. Daar gaat het al mis, want een organisatiecultuur is van iedereen. Het is dus belangrijk om er meerdere personen van verschillende afdelingen bij te betrekken.
‘Wij horen vaak kernwaarden als transparantie en ondernemerschap, maar die weerspiegelen eerder de ideale situatie dan de werkelijkheid. Als je die begrippen doorvertaalt, kom je bij vragen als: wat houden ze concreet in? Wat betekent dit voor je HR-beleid? Hoe laat je de kernwaarden terugkomen in gesprekken en rituelen?’
Rituelen?
Eveliese Luiting: ‘Je kunt in vergaderingen of bedrijfsbijeenkomsten telkens weer even herinneren aan de missie, visie en kernwaarden. Er zitten altijd nieuwe mensen bij. Bovendien is het voor de medewerkers die hier al bekend mee zijn goed om nog eens te horen. Herhaling helpt om de boodschap te laten beklijven, zodat er een gezamenlijk verhaal en een gemeenschappelijke taal ontstaat.’
Kristel Moedt: (Terwijl puppy Jack zich op haar schoot wurmt) ‘Om het praktisch te maken: je kunt ook maandelijks een Award uitreiken aan de medewerker die zich heeft onderscheiden op het gebied van een kernwaarde. En je kunt ervoor zorgen dat de kernwaarden terugkomen in de evaluatiegesprekken tussen medewerker, manager en collega’s.’
Hoe kun je zo’n abstract begrip als cultuur concreet maken?
Kristel Moedt: ‘Zorg dat je de cultuur vertaalt in alles wat je zegt en doet. Bijvoorbeeld door een arbeidscontract te maken waarin je je boodschap meteen laat zien. Als je zegt dat een eigenzinnige organisatie bent, dan past daar geen saai, paginadik standaardcontract bij. Bij mijn vorige werkgever, Tony Chocolonely, heb ik daar met een advocaat één A’4tje van gemaakt in de lay-out van de chocoladewikkel. Voor zo’n beknopt en toegankelijk arbeidscontract is zo veel belangstelling dat we er trainingen over geven. Maar uiteindelijk draait cultuur om gedrag. Mensen doen niet wat je zegt, maar wat je doet.’
‘Cultuur draait om gedrag. Mensen doen niet wat je zegt, maar wat je doet.’
Kristel Moedt, People & Culture-expert
Hoe kun je toetsen of nieuwe medewerkers bij je organisatiecultuur passen?
Kristel Moedt: ‘Het is slim om per kernwaarde te bepalen wat daarbij het gewenste gedrag is. Op basis hiervan kun je vragen opstellen die je gebruikt in het sollicitatiegesprek.
‘Er zijn veel bedrijven die de term ‘culture fit’ (passend bij de cultuur) in hun vacature-eisen zetten. Wij zien liever dat ze dat veranderen in ‘culture fitness’. Neem iemand aan die past bij de waarden, maar tegelijkertijd ook kritisch is en je cultuur sterker kan maken.
‘Omgekeerd moet een sollicitant bij zichzelf te rade gaan of hij past bij een organisatie. Schets dus als potentiële werkgever een realistisch beeld zodat de kandidaat een goede keuze kan maken. Jonge, snelgroeiende bedrijven kunnen wel eens chaotisch zijn. De ene sollicitant heeft daar geen problemen mee, de ander gedijt beter bij structuur.’
Helpt het om vooraf een halve of hele dag mee te lopen?
Eveliese Luiting: ‘Dat is zeker fijn – voor beide partijen. Wij kennen bedrijven die daar goede ervaringen mee hebben. Maar het is arbeidsintensief en soms lastig te organiseren als er een groot aantal vacatures tegelijk zijn.’
Wat willen jullie webinar-kijkers verder nog meegeven?
Kristel Moedt: ‘Je organisatiecultuur is altijd in beweging. Zorg dus dat je continu aandacht houdt voor verandering. De cultuur hoort net zo goed op de agenda van het managementteam te staan als een jaarverslag of marketingcampagne.’
Eveliese Luiting: ‘Blijf meebewegen en elkaar aanspreken op afwijkend gedrag. Een goede feedbackcultuur vinden wij daarom heel belangrijk. Geef ook het goede voorbeeld met je directie en managementteam. Mensen kijken omhoog, als ze willen weten hoe ze zich horen te gedragen.
‘Als transparantie een van je kernwaarden is, wees zelf dan ook transparant. Hebben de meeste medewerkers geen idee wat in de jaarcijfers staat, leg dan uit hoe ze die moeten interpreteren.
Cultuur is het bijproduct van consistent gedrag.’
Wil jij het webinar op 21 oktober bijwonen? Meld je aan via onderstaande button!
Fotobron: Unsplash