Zo werd onlangs bekend dat FNV en IKEA Nederland het eens zijn geworden over een zogeheten inclusieve cao voor de periode van 1 oktober 2021 tot en met 31 augustus 2022. Deze nieuwe afspraken bevatten onder meer een regeling voor betaald verlof voor transgender werknemers die van geslacht willen veranderen. Wil een IKEA-werknemer van geslacht veranderen (gendertransitie) dan kan die werknemer over een periode van 10 jaar 24 weken verlof opnemen voor medische en niet-medische behandelingen, met behoud van salaris. De werknemer hoeft zich hiervoor dus niet ziek te melden of met bijzonder verlof te gaan.

Ziek melden of verlof opnemen vanwege transitie

Momenteel moeten werknemers die in transitie gaan en genderbehandelingen of operaties ondergaan bij de meeste bedrijven veelal gebruik maken van het ziekteverlof en eigen verlofdagen. Wanneer de werknemer zich hiervoor ziekmeldt moet de werkgever het loon doorbetalen .

Sommige werkgevers hebben zelf een speciale transitieregeling uitgewerkt voor transgender werknemers (in een bedrijfsregeling of in een cao). Zo heeft de Gemeente Amsterdam een regeling waarbij het transitieverlof (waarbij de werkgever het loon doorbetaald) de diagnostische en hormonale fase (of voorfase) van de transitie omvat. De operatieve en herstelfase worden wel formeel geregistreerd als ziekteverzuim. De Gemeente Utrecht heeft de transitie geschaard onder een algemenere regeling voor bijzonder verlof. Hieronder vallen onder andere rouw en (mantel)zorg, maar ook transitie. Het is een regeling die afwezigheid opvangt dat niet onder het ziekteverlof valt en loopt op tot maximaal een jaar, waarbij het volledige loon wordt doorbetaald.

Transgender Netwerk: wettelijke regeling transitieverlof gewenst

De regering heeft momenteel geen concrete plannen voor een wettelijke regeling van het transitieverlof. Transgender Netwerk Nederland heeft in 2019 een voorstel Verkenning transitieverlof in WAZO uitgewerkt en besproken met de ministeries OCW en Sociale Zaken en een aantal kamerleden.

Volgens Transgender Netwerk Nederland kan en moet de overheid veel meer doen dan nu gebeurt om iemands transitie op de werkvloer te vergemakkelijken en om zo de gezondheid van transpersonen te beschermen en arbeidsuitval te voorkomen. 

In datzelfde jaar is een motie ingediend waarin de Tweede Kamer de regering verzoekt de belemmeringen voor transgenderpersonen op de arbeidsmarkt in kaart te brengen. In verband hiermee is het onderzoek ‘De arbeidsmarktpositie van transgender personen’ gedaan. In het rapport worden de knelpunten voor transgenders op de arbeidsmarkt verkend en enkele vormen van wettelijke transitieverlofregelingen beschreven en voor- en nadelen van een regeling op werkgeversniveau of een wettelijke regeling benoemd.

Het rapport is in februari 2021 naar de Tweede Kamer gezonden als bijlage bij de Opbrengstenbrief Emancipatie 2017-2021. Hierop is nog geen reactie gekomen van de regering.

Meer informatie over ziekte en verlof vind je in de kennisdocumenten Bijzonder verlof en Loondoorbetaling tijdens ziekte en Ziekte.

Foto: Shutterstock