Dat er een tekort aan personeel in de zorg is, mag bekend zijn. In het geval van OK-personeel is dat de overtreffende trap. Jaarlijks moet 9 procent van de OK’s afgezegd worden door personeelstekort, meldde het Erasmus MC.
de Rotterdamse Zorg
Veel zorgmedewerkers verlaten het dienstverband en beginnen voor zichzelf. Vorig jaar groeide het aantal zzp’ers met 125 duizend tot over de 1 miljoen en de groei komt voor bijna een kwart van mensen in zorg- en welzijnsberoepen, zo blijkt uit cijfers van CBS.
Rotterdamse Zorg
Personeel dat uitstroomt richting zzp of detachering is om meerdere reden een punt van zorg, zegt Robert Vossen van deRotterdamseZorg, een samenwerkingsverband van zorg- en onderwijsinstellingen in de regio. De zorginstelling verliest grip op haar personeel, wat weer gevolgen heeft voor de kwaliteit van zorg. Daarnaast is er het financiële risico. Als de Belastingdienst de constructie met een zzp’er of andere flexwerker aanmerkt als dienstverband, is er kans op naheffingen en boetes.
Bovendien heeft de nieuwe generatie werknemers andere behoeften, weet Vossen. ‘Ze wensen meer regie en flexibiliteit. In Rotterdam hebben we als zorgsector samen gezocht naar een nieuwe werkvorm. Dat is WorkFlow geworden, waarbij werkgevers ziekenhuispersoneel uitwisselen via een flexibel arbeidscontract. Als een nieuwe variant tussen vast contract en zzp-schap. En dat testen we nu.’
Hoe werkt WorkFlow precies?
Vossen: ‘Met één WorkFlow-contract kan de zorgprofessional bij alle ziekenhuizen in de regio werken. De medewerker komt onder contract bij het basisziekenhuis. Daar werkt hij 50% en daarnaast nog in minimaal twee deelnemende ziekenhuizen. Alle ziekenhuizen in de regio doen mee, vooralsnog alleen de OK-afdelingen voor de functies operatieassistent, anesthesie- en recoverymedewerker. De pilot zal grotendeels toepasbaar zijn op andere afdelingen binnen de ziekenhuizen. En we doen nu ook een onderzoek naar regionaal werkgeverschap binnen de ouderenzorg.’
Willen werkgevers niet meer met zzp’ers werken?
‘Nee, dat is het zeker niet. Maar in de huidige situatie lopen werkgevers wel het risico dat de Belastingdienst een zzp-constructie aanmerkt als schijnzelfstandigheid. Waar we bang voor zijn, is dat als zzp’ers straks niet meer als zelfstandige ingezet mogen worden, dat ze de zorg verlaten. En dat terwijl we alle zorgprofessionals juist zo hard nodig hebben. We hebben dan ook een construct bedacht wat juist heel dicht bij de behoefte van zzp’ers ligt, zodat het een aantrekkelijk alternatief voor hen is als zzp-schap niet meer kan.’
Dat instellingen elkaar in plaats van beconcurreren de samenwerking zoeken, is in deze krappe arbeidsmarkt een mooi streven. Toch legt Mededingsautoriteit ACM werkgevers restricties op. Zo mogen werkgevers niet samen beslissen dat zij minder of geen zzp’ers inhuren.
Is wat jullie doen volgens de regels van de Mededingingsautoriteit?
‘Ja, maar dat was wel een hobbel. Voordat we begonnen hebben we een informeel gesprek gevoerd met de ACM. We waren zoekende hoe we regionaal werkgeverschap binnen de kaders van de mededingingswet kunnen vormgeven. De huidige opzet past daarin. Maar de kaders van de ACM knellen wel.’
Van de fiscus mogen ziekenhuizen geen zzp’ers inhuren en van de ACM mogen zij geen zzp’ers weren. Is dat niet gek?
‘Zeker. Het is een vreemde spagaat waar we ons in bevinden, zeker als je bedenkt dat het ministerie van VWS een beroep doet op werkgevers om meer samen te werken.’
Hoe is de belangstelling onder de vaste medewerkers en de zzp’ers?
‘Er zijn medewerkers in loondienst die behoefte hebben aan meer flexibiliteit, eigen regie en autonomie en zij willen ook in andere ziekenhuizen werken. De belangstelling voor Workflow is groot. Onder de zzp’ers is de interesse nihil. De zzp’er bevindt zich momenteel op een dermate pluche in de wetenschap dat het handhavingsmoratorium op de wet DBA pas in 2025 wordt opgeheven, dat ze moeilijk te bewegen zijn. Ook het vooruitzicht van pensioen en loondoorbetaling bij ziekte kan de zzp’er vooralsnog niet verleiden. Velen hebben dit op hun eigen manier geregeld, door te sparen of te beleggen bijvoorbeeld. Overigens betreft dit lang niet iedereen.’
Hoe zit dat met uitlenen van personeel, maakt dat van werkgevers geen uitzendbureau?
‘Nee, de werkgevers zijn geen uitzendbureau. De constructie is zonder winstoogmerk, want je mag niet concurrend zijn met bestaande detachering-, uitzendbureaus en zzp-bemiddelingsbureaus. Wat deze constructie voor werkgevers overigens extra gunstig maakt is dat ze in deze vorm, met meerdere werkgevers, een btw-vrijstelling hebben. Maar let op, want die btw-vrijstelling staat niet landelijk vast. Afspraken worden in elke regio apart getoetst.’
Uiteindelijk ging Workflow op 1 september van start. Maar voordat de eerste medewerker aan de slag kon, trokken de vakbonden aan de rem.
Wat was de kritiek van de vakbonden?
‘Om zoveel mogelijk de huidige zzp’ers tegemoet te komen, werkten we met een nuluren-oproepovereenkomst, zodat zij niet vastzitten aan een aantal uren. De bonden vonden dat dit niet kon. Binnen de cao is het nulurenoproepcontract ingericht voor ziek, piek en uniek. En niet voor structurele inzet. Dat dwong ons om naar een andere contractvorm om te kijken. Daar zijn we in deze huidige fase mee bezig. Het gedachtengoed van een werkvorm dat zowel flexibiliteit als zekerheid biedt blijft overigens wel overeind en Workflow gaat er zeker komen, het is alleen een kwestie van finetunen.’
Vind hier meer artikelen in het thema Strategische personeelsplanning!
Bron: ANP