De afgelopen maanden stortte ik mij op een project dat een waardevolle bijdrage kan leveren in het voorkomen van een burn-out. Ik interviewde een groep vrouwen die burn-out raakte in de periode dat zij de zorg voor jonge kinderen combineerden met een uitdagende baan.
Opvallend
Wat opviel is dat elke vrouw 100% overtuigd was dat een burn-out haar nooit zou overkomen. Alle vrouwen dachten dat ze sterk waren en dat niets hun zo ver zou krijgen. Dat viel dus even tegen. Toen deze vrouwen eenmaal thuis zaten met een burn-out lazen zij zich in over het onderwerp of gingen ze in gesprek met een coach of psycholoog. Vanaf dat moment werd het pas duidelijk dat zij juìst tot de categorie behoorden met een vergrootte kans op burn-out. Dat ze een verhoogd risico liepen, had mede te maken met hun persoonskenmerken.
Persoonskenmerken in de gevarenzone:
- Hoog verantwoordelijkheidsgevoel
- Harde werkers en echte doorzetters
- Zorgzaam
- Perfectionisme of een iets mildere vorm “het graag goed willen doen”
- Grote waarde hechten aan erkenning en waardering
En de vaders dan?
Zowel mannen als vrouwen met de bovengenoemde kenmerken zouden natuurlijk burn-out kunnen raken. Uit de interviews met de groep vrouwen is echter een duidelijk verschil benoemd tussen mannen en vrouwen wat betreft het combineren van werk en zorg. Ik wil hiermee absoluut niet alle vaders en moeders over één kam scheren. Maar over het algemeen gaven de moeders aan dat ze zich op het werk minder makkelijk los konden maken van het thuisfront. Vrouwen houden zich op het werk bezig met allerlei vraagstukken rondom het kind. Ook als een kind ziek was of niet lekker in zijn of haar vel zat, dan voelde de moeder zich eerder geroepen om dit ‘op te lossen’.
Persoonskenmerken als “verantwoordelijkheidsgevoel” en “zorgen voor de ander” spelen een belangrijke rol hierin. De vrouw voelt zich, met name in het begin van het moederschap, extreem verbonden met het kind. Zo erg zelfs dat ze zichzelf makkelijk kan verliezen in de eerste jaren van het moederschap. Sommige vrouwen geven een groot deel van hun eigen activiteiten op, om er te zijn voor hun kind. Ze nemen te weinig tijd voor ontspanning of energie-gevende activiteiten. Als de rek eruit is, beseffen ze pas dat hun leven alleen nog maar bestond uit werken en zorgen.
Invloeden op het ontstaan van een burn-out
Een burn-out hangt niet alleen samen met persoonskenmerken. Stressoren op het werk en de stressoren thuis spelen minstens net zo’n belangrijke rol. Als we dit onder de loep nemen, wordt de vergrootte kans op burn-out voor de vrouw nog duidelijker.
Stressoren op het werk:
- Wanneer de vrouw haar functie voor minder uren dan voor de zwangerschap oppakt, blijven er vaak taken liggen. Voor een vrouw die eerdergenoemde persoonskenmerken bezit, is dit killing. Het risico bestaat dat ze in de avonduren haar werk oppakt om zo minder stress te ervaren. Op korte termijn een strategie die wellicht werkt. Op lange termijn desastreus.
- Bij fulltime uitvoering van de functie speelt het balansvraagstuk de kop op. In dezelfde tijd als voorheen combineert ze haar werk met de zorg voor haar kindje. De welbekende dubbelrol. Dit in combinatie met de genoemde persoonskenmerken leidt er vaak toe dat moeders zichzelf compleet voorbij loopt.
- Veel gehoorde klachten in de eerste periode na de bevalling zijn vermoeidheid, verminderde focus en vergeetachtigheid. Dit komt de productiviteit niet ten goede en leidt vaak tot steeds harder rennen om toch bepaalde doelen te behalen.
Stressoren thuis:
- Korte nachten breken mensen uiteindelijk op.
- Opnieuw vaststellen van de rolverdeling thuis.
- Hormonen kunnen zorgen voor een onevenwichtig gevoel. Vermoeidheid en het ervaren van een groot verantwoordelijkheidsgevoel doen daar nog een schepje bovenop.
- Weinig tijd voor ontspanning en tijd voor jezelf.
Wat kun je doen vanuit HR
Houd vrouwen die de zorg voor (jonge) kinderen combineren met een uitdagende baan in de gaten. Bespreek niet alleen hoe het op het werk gaat, maar durf ook te vragen naar de thuissituatie. Kijk en luister goed naar deze vrouwen. Zien ze er vermoeid uit en merk je veranderingen in hun gedrag of communicatie, kom dan in actie. Onderzoek in zo’n situatie wat er nodig is. Vrouwen (vooral met eerdergenoemde persoonskenmerken) trekken namelijk niet snel zelf aan de bel!
De juiste kennis is het halve werk
Meer weten over signalen van een burn-out, wat er mis ging, hoe te voorkomen en wat het herstel bevordert? Meld je aan voor de complete interviewbundel. Interviews met moeders die geconfronteerd werden met een burn-out. Ze vertellen over de impact die hun burn-out had, zowel thuis als op de werkvloer. Een burn-out gaat namelijk niet alleen over de persoon die het treft. Ook de achterblijvers op de werkvloer en de partners ervaren de impact en het gemis.
Lees hier meer artikelen in het thema Verzuim.
Bron: Shutterstock
