Bedrijven die Oekraïense vluchtelingen willen aannemen, hebben sinds 1 april geen tewerkstellingsvergunning meer nodig. Als voorwaarde geldt dat er in loondienst wordt gewerkt en dat nieuwe medewerkers gemeld worden bij het UWV. Door de tijdelijke beschermingsrichtlijn mogen zij drie jaar in de EU verblijven, zonder asiel te hoeven aanvragen. Uit gegevens van het UWV, blijkt dat er medio april circa 2400 vluchtelingen uit Oekraïne in Nederland aan het werk waren.
Werkgeversservicepunt
Werkgevers kunnen kandidaten op verschillende manieren zoeken. Zij kunnen bijvoorbeeld contact zoeken met een van de 35 regionale werkgeversservicepunten. Volgens Inge Willems, coördinator van het Landelijk Werkgeversservicpunt, komen er veel informatieverzoeken binnen. Volgens Willems zijn de verwachtingen van de werkgevers nog te hooggespannen. ‘Het gaat veelal om vrouwen en kinderen. Een deel van hen wil nog niet werken of is daar nog niet aan toe. Hun belangrijkste prioriteit is veiligheid. Er is ook een groep die wel gelijk aan de slag wil, die niet wil stilzitten. Omdat de lonen hier hoger liggen, willen ze de tijd dat ze in Nederland zijn benutten om te sparen.’
Uitzendbureaus die gespecialiseerd zijn in arbeidsmigranten
Een voor de hand liggende manier is werven via uitzendbureaus die gespecialiseerd zijn in arbeidsmigranten. De houding van de uitzendbranche is overwegend terughoudend. ‘Toegang tot de arbeidsmarkt moeten we zorgvuldig en verantwoord organiseren, zodat er geen misstanden ontstaan’, schrijft Jurriën Koops, directeur van brancheorganisatie ABU, op de website. ‘Reppen over Oekraïense vluchtelingen als oplossing voor de krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt vind ik prematuur en niet passend.’
Tot nu toe is slechts een handjevol Oekraïense vluchtelingen via ons aan de slag gegaan, vertelt Cor Konings, ceo van Labour Power Company. Zijn uitzendbureau is gespecialiseerd in de bemiddeling van Oost-Europese werknemers. ‘De algehele opvatting binnen de uitzendbranche is, en die onderschrijven wij ook: laat die mensen eerst even rustig op adem komen en settelen.’
‘We zijn niet actief aan het recruiten, daarvoor zijn er nog te veel beperkingen’, vervolgt hij. ‘Het gaat hoofdzakelijk om vrouwen met soms nog kleine kinderen, waarvoor opvang nodig is. De vluchtelingen hebben bovendien een traumatische ervaring achter de rug. En dat trauma duurt nog voort. Met hun hoofd zitten de vrouwen bij de oorlog en de achtergebleven mannen. Vrouwen die willen werken, zijn er zeker ook. Maar zij hebben begeleiding nodig, te vergelijken met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Je kunt ze niet zonder meer inzetten op een productielijn. Misschien worden het er in de toekomst meer.’
Tip: lees hier ook ons artikel over hoe je een gevluchte Oekraïner in dienst kunt nemen.
De juiste begeleiding voor vluchtelingen uit Oekraïne
‘Veel vluchtelingen uit Oekraïne willen graag werken, maar dat vereist de nodige voorbereiding’, zegt Frank van Gool van Otto Work Force. Bij het uitzendbureau, dat kantoren heeft in Polen en Oekraïne, zijn de eerste tientallen medewerkers aan de slag gegaan. Zijn verwachting is dat het er honderden zullen worden.
Werkgevers moeten het niet onderschatten, zegt hij. ‘Om te beginnen moet er voldoende begeleiding zijn. We laten mensen alleen werken als ze werk- en veiligheidsinstructies krijgen in de eigen taal. Verder hebben we een Oekraïens sprekende support-afdeling opgetuigd voor Oekraïeners die in Nederland aan de slag willen. Daar zitten ook psychologen bij, zodat vluchtelingen over hun ervaringen kunnen praten. Tot slot gaat het veelal om moeders, die met hun kinderen in een vreemd land zitten, na een vreselijke oorlogservaring. Die kinderen moeten eerst echt goed opgevangen worden voordat de moeder aan het werk kan.’
Loondienst
Ook Robert van der Noordaa is nog geen grote wervingscampagne begonnen. Noordaa werkte jarenlang in Oekraïne en is getrouwd met een Oekraïense. Begin april begonnen hij en zijn vrouw een bureau voor Oekraïners die werk zoeken: UARecruit. ‘Een uitzendbureau is het niet. We willen puur een doorgeefluik zijn: werkzoekenden en werkgevers bij elkaar brengen. We hebben een enorm netwerk van kandidaten dat we kunnen ontsluiten.’
Obstakels ondervindt Noorda tot nu to vooral van administratieve aard. ‘Niet alle gemeenten zijn even snel met het uitdelen van BSN-nummers. En sommige adressen, bijvoorbeeld een bed & breakfast, mogen niet als registratie-adres. Een derde punt is dat Oekraïeners alleen in loondienst mogen werken. Sommige kleinere banen, kranten bezorgen bijvoorbeeld, komen dan niet aanmerking. Terwijl daar een schreeuwend tekort aan is. Daarover zijn we in gesprek met het UWV.’
Voordat alle obstakels uit de weg zijn, wil het bureau nog niet grootscheeps gaan werven en bemiddelen. Maar ook zonder werving hebben bij het bureau zich inmiddels tientallen werkzoekenden gemeld.
